İLKSAN ÜYELİĞİ DAYATMASINA SON VERİN!!!
2016-2017 toplu sözleşmesinin 9. Maddesinde ; “Mevcut üyeler dahil olmak üzere, Milli Eğitim Bakanlığı kadrolarına atananlardan 13/1/1943 tarihli ve 4357 sayılı Kanunun 11 inci maddesi kapsamında bulunanlar bakımından İlkokul Öğretmenleri Sağlık ve Sosyal Yardım Sandığı (İLKSAN) üyeliği ihtiyaridir.” Denilmiş ancak İLKSAN ın açtığı dava sonucunda, Danıştay 17. Dairesi bu düzenlemenin toplu sözleşme konusu olmayacağını belirtmiştir. Söz konusu karara karşı davalı Çalışma ve Sosyal Güvenlik Başkanlığı ve Devlet Personel Başkanlığı’nca Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulu’na itiraz edilmiş olup yürütmenin durdurulması kararı henüz kesinleşmemiştir. MEB İnsan Kaynakları Genel Müdürlüğü, yürütmenin durdurulması kararını gerekçe göstererek, İLKSAN üyeliğinin zorunlu olduğunu bildirmiştir. Bu yazıyla, 1 Haziran 2012 tarihinden sonra Millî Eğitim Bakanlığı’na ait kadrolara atanan ve 4357 sayılı Kanun’un 11. maddesi kapsamında bulunanlar hakkında, sandık üyeliğini öğretmenler İLKSAN üyeliğine talepleri olmasa dahi zorunlu hale getirilmiştir.
Yine İLKSAN üyeliğinin sonlandırılması ve ödediği aidatların belirli bir oranda iadesi için yaptığı başvuru reddedilen öğretmen, bu işlemin iptali istemiyle dava açmış ve Milli Eğitim Bakanlığı bütçesinden maaş alan ilkokul öğretmenlerinin İLKSAN’a üye olmalarını zorunlu tutan kanun hükmünün iptaline karar verilmesi için Anayasa Mahkemesine başvurulmasını istemiştir.
Davaya bakan Afyonkarahisar İdare Mahkemesi, itiraz konusu kuralın Anayasa’ya aykırılık iddiasını ciddi bularak, düzenlemenin iptali için Anayasa Mahkemesine başvurarak;
Başvuruda, yardımlaşma sandığı İLKSAN’a üyeliğin özel hukuk kurallarına tabi bir sözleşme ilişkisi niteliğinde olduğu, Anayasa ile güvence altına alınan sözleşme özgürlüğünün sözleşme yapmanın yanında yapmama özgürlüğünü de içerdiği, itiraz konusu kuralla İLKSAN’a üyeliğin zorunlu tutulduğu, bu suretle sözleşme özgürlüğünün ihlal edildiği öne sürülmüştür.
Başvuruyu esastan inceleyen Anayasa Mahkemesi,2017/160 sayılı kararında itiraz konusu kuralın iptal istemini oy çokluğuyla reddetmiştir. İtiraz konusu kural uyarınca, Milli Eğitim Bakanlığı bütçesinden maaş alan ilkokul öğretmenlerinin İLKSAN’a üyeliğinin zorunlu olduğu belirtilen gerekçede, İLKSAN’ın, Milli Eğitim Bakanlığına bağlı faaliyet göstermek üzere kanunla kurulmuş bir tüzel kişilik olduğu, üzerinde Milli Eğitim Bakanlığının idari vesayet yetkisinin bulunduğu, bu bağlamda işleyiş tarzının ve esaslarının belirlendiği, ana statüsünün Milli Eğitim Bakanlığınca hazırlandığı kaydedilmiştir.
Sonuç itibari ile açılan davaların öğretmenler aleyhine olmasının tek bir gerekçesi kanun koyucuların 4357 sayılı kanunun 11. Maddesinde yapacakları değişiklikle İLKSAN üyeliğinin zorunlu bir dayatma olmaktan çıkartılarak İlkokul Öğretmenlerinin gönüllülük esasına dayalı olarak aza olmaları ile çözüme kavuşacaktır.
